1.Ովքե՞ր և ե՞րբ կարող են անվճար այցելել թանգարաններ:

 

ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայութամբ գործող թանգարանների մշտական ցուցադրությունների  անվճար այցելության արտոնություններ են սահմանված թանգարանային աշխատողների, պետական պաշտոնական  պատվիրա­կու­թյուն­ների,  մշակույթի ժառանգության  բնագավառի  ուսանողների, ժամկետային զինծառայողների, ՀՀ ստեղծագործական միությունների անդամների, լրագրողների (տեղեկույթ ստանալու կամ լուսաբանելու նպատակով), նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար` աշխատանքային բոլոր օրերին, (այցելուի կամ  խմբի ղեկավարի  կարգավիճակը հաստատող փաստաթղթի առկայությունը և թանգարանի կողմից դրանց պահպանությունը պարտադիր է), իսկ մյուս բոլոր այցելուների համար թանգարաններ այցելությունն անվճար է յուրաքանչյուր ամսվա վերջին շաբաթ օրը:

 

2.Մշակութային արժեքների փորձագիտական գնահատման ի՞նչ կարգ է գործում Հայաստանի Հանրապետությունում:

 

Մշակութային արժեքների և մշակութային նշանակության առարկաների արվեստաբանական ու մշակութաբանական փորձաքննությունն իրականացնում է «Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը: Փորձաքննության շահառուներ են հանդիսանում ՀՀ և օտարերկրյա քաղաքացիները և իրավաբանական անձինք, այդ թվում՝ ՀՀ պետական մարմինները։ Փորձաքննությունն իրականացվում է ներկայացված դիմումի կամ հանձնարարության հիման վրա: Ֆիզիկական անձանց դեպքում, գործընթացի սկիզբ է համարվում վերջիններիս կողմից կենտրոնի հայտագրման բաժին դիմում ներկայացնելը, իսկ իրավաբանական անձանց դեպքում՝ գրության հրամանի, հանձնարարության, որոշման և  փորձաքննության ենթակա իրի կամ իրերի և դրանց լուսանկարների տրամադրումը: Փորձաքննության առավելագույն ժամկետ է համարվում 15 օրը՝ բացառությամբ կողմերի համաձայնությամբ որոշակի ժամկետով երկարաձգելու դեպքերի: Կենտրոնը փորձաքննությունն իրականացնում է 28 ոլորտներում։ Փորձաքննության արդյունքում հայտատուին տրամադրվում է համապատասխան փորձագիտական եզրակացություն: Փորձաքննության դիմաց հայտատուն կատարում է վճարներ՝ «Մշակութային արժեքների արվեստաբանական և մշակութաբանական փորձաքննության, ինչպես նաև իրականացվող այլ ծառայությունների վճարների գանձման մասին» կարգին համապատասխան:

 

3. Ի՞նչ կարգով են արտահանվում մշակութային արժեքներն ու մշակութային նշանակության առարկաները Հայաստանի Հանրապետությունից:

 

Համաձայն ՀՀ օրենսդրության և իրավական ակտերի ՀՀ տարածքից յուրաքանչյուր ոք կարող է արտահանել կամ ժամանակավոր արտահանել իր սեփականությունը համարվող մշակութային արժեքները՝ արտահանման կամ ժամանակավոր արտահանման իրավունքի վկայագրով, որի համար գանձվում է պետական տուրք  /հաստատագրված 5000 դրամ՝ անկախ արժեքների քանակից/: Պետա­կան սեփականություն համարվող մշակութային ար­ժեք­­ները ՀՀ օրենս­դրության համա­ձայն թույլատրվում է ար­տա­հանել միայն ժամանակավորապես` ցու­ցահան­դես­ներ կազ­մակերպելու, վերականգնման աշխա­տանք­ներ և գիտական հե­տա­­զոտու­թյուն­ներ կատարելու, թատերական և համեր­գային գործունեություն իրականացնելու նպատա­կով:
ՀՀ-ից 50 տարուց ավելի վաղեմության մշակութային արժեքներ ար­տա­հանելու համար անհրա­ժեշտ է նախ դրանք ներ­կա­յացնել «Մշա­կու­թային արժեքների փորձագիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ` մշակութաբանական և արվեստաբանական փոր­ձա­քննու­թյան, որից հետո արտահանողի անձնագրի պատճենի, այդ փորձա­գի­տա­կան եզրակացությունների և վերջիններիս կից 3 օրինակ լուսանկարների հիման վրա մշա­կու­թա­յին արժեքների պահպա­նության գործակա­լությունում կկատարվեն արտահանման ձևակեր­պում­ներ: Մինչև 50 տարվա վաղեմության առարկաների /բացառությամբ ՀՀ կառա­վա­րու­թյան 2005 թ. օգոստոսի 25-ի թիվ 1348-Ա որոշմամբ հաստատված վերջին 50 տա­րում մահացած հեղինակների/, արտահանումն իրականացվում է պար­զեցված կարգով. եթե այդ առարկաները թվագիր են և առկա է հեղինակի ստորագրությունը, ապա կարելի է արտահանել առանց գործա­կա­լության թույլտվության՝ անմիջապես մաքսակետերից: Սակայն քաղաքացու ցանկու­թյամբ, գործակալությունը կարող է կատա­րել արտահանման թույլտվության ձևակերպում, եթե ներկա­յաց­վում է արտահանվող առարկան և դրա 3 օրինակ գունավոր, 10*15 չափսի լուսանկարը: Մշակութային նշանակության առարկաների թույլտվությունը տրվում է վավերացված լուսանկարի միջոցով և այդ ծառայությունն անվճար է: Մինչև 50 տարի վաղեմության առարկաները, եթե ար­տա­հանվում են փոս­տային առաքմամբ կամ ցամաքային տարանցիկ ճանապարհով, ապա գործակալության կողմից տրված թույլտվությունը պարտադիր է: Իսկ Եվրասիա­կան տնտե­սա­կան միո­ւ­թյան /ԵՏՄ/ անդամ երկրներ մշակութային արժեք­ների և մշա­կու­թա­յին նշանակու­թյան առարակաների արտահանումը կարելի է անկախ վերջիններիս տա­րիքից, առանց որևէ սահմանափակման և թույլատրող փաստաթղթի: ՀՀ-ից մշակութային արժեքներ կամ մշակութային նշանակության առար­կաներ ԵՏՄ անդամ երկրների տարածքով 3-րդ երկիր արտահանելիս համապատասխան ձևակերպումները պարտադիր են:

 

4. Ի՞նչ կարգով է իրականացվում մշակութային արժեքների ժամանակավոր ներմուծումը:

 

Մշակութային արժեքների ժամանակավոր ներմուծումն իրականացվում է ՀՀ կառա­վարության 2007 թ. հունիսի 1-ի N 827-Ն որոշման պահանջների համաձայն: Մշակութային արժեքներ ժամանակավոր ներմուծելիս հայտատուն մաքսային մարմին պետք է ներկայացնի հայտարարագիր, մշակութային արժեքներն ու դրանց լուսանկարները /3 օրինակ/: Մաքսային մարմնում համապատասխան ընթացակարգով ձևակերպվում է մշակութային արժեքների ժամանակավոր ներմուծումը՝ «Ժամանակավոր ներմուծում» մաքսային ռեժիմով: